Obrzezanie: szósta próba

31.08.2020

Czyta się kilka minut

Fot. Grażyna Makara dla „TP"

Przymierze z Bogiem zaczęło się tęczą. Ona była naturalnym znakiem. Obrzezanie Abrahama było w judaizmie pierwszym znakiem przymierza. Szło przeciw naturze. Inni powiadają: poprawiało czy uszlachetniało naturę. Wymagało dość głębokiej i bolesnej ingerencji w ciało. Od tego momentu ojciec wielu narodów, obdarzony nowym imieniem, po raz pierwszy otrzymał jasne pouczenie o tym, jak ma żyć, by sprostać Bożym nakazom. Te nauki trwają do dziś, a ich źródeł szukać należy w zaufaniu Abrahama i w prawach danych Mojżeszowi.

Nakaz obrzezania trwa tysiące lat i w zasadzie nigdy nie został przez Żydów zakwestionowany. Historycy twierdzą, że obowiązuje mniej więcej od 500 r. przed wspólną erą, ale najważniejsze: jest powszechnie przyjęty. Bywał trudny do zrealizowania – jak w czasach panowania Greków czy w Sowietach i innych demoludach – ale pozostał przemożnym symbolem łączności z przodkami i następnymi pokoleniami. Tylko w wyjątkowych okolicznościach obrzezanie może zostać odłożone lub wręcz wstrzymane (hemofilia). Przepisy talmudyczne są w tym względzie jasne.

Obrzezanie ma w życiu Abrahama jedno znaczenie. Bóg zmienia imiona 99-letniego Abrama, a także 90-letniej Saraj na Sara (księżniczka) i po wielu latach wspólnego życia Sara zachodzi w ciążę, a jak nakazał Bóg, syn otrzymuje imię Izaak – Śmiejący. Obrzezanie zmienia biologię prarodziców. Potęguje ich siły rozrodcze. Jakby została usunięta z ciała Abrahama jakaś istotna przeszkoda. Napletek ma takie właśnie znaczenie. Mojżesz tłumaczył Bogu, że jest niesprawny w mówieniu i nie może przemawiać do faraona. W oryginale mowa tu o napletku na języku (6, 30). W Księdze Powtórzonego Prawa Bóg wzywa Izraelitów: „Obrzeżcie więc nieobrzezkę waszego serca” (10, 16). Tylko oczyszczeni będą mogli służyć i kochać swojego Boga. W Księdze Jeremiasza czytamy: „Oto ich ucho jest nieobrzezane, więc nie mogą słuchać” (6, 10). Abraham, dokonując obrzezania, wskazuje na to, jak można połączyć się z przymierzem i jak wypełniać nakaz: mnóżcie się i rozradzajcie. Z perspektywy rabinicznej pojawiła się już inna interpretacja obrzezania: ten akt ma pomóc kontrolować grzeszne potrzeby. Znak wpisany trwale w ciało przypomina, skąd jesteśmy, jakie nakazy-micwy zostały nam dane. Jest jak mezuza w drzwiach czy frędzle-cycełe na szacie.

Jak ważne jest dla Żydów obrzezanie, poświadcza wielki Majmonides, pisząc, że obrzezanie swoją wagą równe jest całej Torze. Tora i obrzezanie są postaciami przymierza. Żyd w każdych okolicznościach znajdzie w sobie dość siły, by poddać się tej operacji. Tak jak Abraham, który krzemiennym nożem bez znieczulenia wypełnił wezwanie Boga. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 36/2020