Obraz tygodnia

Papież Benedykt XVI rozpoczął proces beatyfikacyjny swojego poprzednika, Jana Pawła II (zgodnie z prawem kanonicznym podobne procesy można rozpocząć dopiero 5 lat po śmierci kandydata na ołtarze, chyba że papież zdecyduje inaczej). Decyzję ogłoszono 13 maja, w 24. rocznicę zamachu na Jana Pawła II. Minęła 60. rocznica zakończenia II wojny światowej. Główne obchody, z defiladą, której przyglądali się przywódcy ponad 50 państw, odbyły się na Placu Czerwonym w Moskwie. Prezydent Putin w przemówieniu podkreślił zasługi ZSRR dla pokonania Hitlera i wspomniał o pomocy sojuszników: USA, Wlk. Brytanii, Francji, a także... niemieckich i włoskich antyfaszystów (o Polsce i pozostałych krajach koalicji antyhitlerowskiej mowy nie było, podobnie jak o zbrodniach stalinizmu w Europie Środkowej i Wschodniej). Goszczący w Moskwie prezydent Aleksander Kwaśniewski złożył kwiaty pod pomnikiem ofiar stalinizmu na Cmentarzu Dońskim oraz na symbolicznych mogiłach gen. Leopolda Okulickiego i Stanisława Jasiukowicza, którzy zginęli w rosyjskim więzieniu po Procesie Szesnastu. Inny uczestnik moskiewskich uroczystości, Wojciech Jaruzelski otrzymał z rąk Władimira Putina medal 60-lecia zwycięstwa, co oburzyło prezydenta Czech Vaclava Klausa (Jaruzelski w 1968 r. był ministrem obrony PRL, która wzięła udział w inwazji na Czechosłowację). Na prośbę Warszawy sprawą rocznicy maja 1945 zajęło się Zgromadzenie Ogólne ONZ, podczas którego przemawiał szef polskiej dyplomacji. Adam Rotfeld przypomniał, że II wojna zaczęła się od zmowy Hitlera ze Stalinem i wezwał Rosję do uznania za sprzeczny z prawem paktu Ribbentrop-Mołotow. Rezolucję upamiętniającą koniec wojny, ze sformułowaniem o "ponownej tyranii, narzuconej [po 9 maja 1945] przez stalinowski Związek Radziecki", przyjął Parlament Europejski. USA są współwinne podziału Europy, który dokonał się w Jałcie, a powojenna dominacja ZSRR w Europie Wschodniej była jedną z najgorszych rzeczy w historii - powiedział prezydent George W. Bush w Rydze, podczas zorganizowanego w drodze do Moskwy spotkania z przywódcami Litwy, Łotwy i Estonii. Po wyjeździe ze stolicy Rosji amerykański przywódca odwiedził Tbilisi, gdzie na spotkanie z nim przyszło 150 tys. Gruzinów. Parlament Łotwy potępił okupację swego kraju przez ZSRR i zażądał od Rosji odszkodowania. Przemawiający we Wrocławiu podczas polskich obchodów zakończenia wojny, prezydent Kwaśniewski powiedział, że wiek XX był stuleciem nie jednego, ale dwóch totalitaryzmów, a poprzedzający wybuch wojny pakt Ribbentrop-Mołotow okazał się czwartym rozbiorem Polski. Wśród ponad 700 gości - dyplomatów, polityków, kombatantów - zabrakło ambasadora Rosji. Białoruskie Ministerstwo Sprawiedliwości unieważniło marcowy zjazd Związku Polaków na Białorusi i przywróciło na stanowiska dawne władze tej instytucji. Polskie MSZ złożyło ostry protest w tej sprawie. W Uzbekistanie wybuchła - i została krwawo stłumiona przez wojsko - antyrządowa rebelia. Krajem nadal rządzi znany z łamania zasad demokracji Islam Karimow. Przeciwnicy Traktatu Konstytucyjnego prowadzą w sondażach przed referendum w Holandii. We Francji przewagę osiągnęli respondenci-zwolennicy ratyfikacji Traktatu. Tymczasem dokument ratyfikowały parlamenty Niemiec, Słowacji i izba niższa parlamentu Austrii - wcześniej podobnie postąpiły parlamenty Litwy, Słowenii, Węgier, Włoch i Grecji oraz głosujący w referendum Hiszpanie. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że traktat o przystąpieniu Polski do UE jest zgodny z ustawą zasadniczą. Sędziowie uznali, że mimo jego ratyfikowania, najwyższym prawem w Polsce jest Konstytucja. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w tym roku polscy podatnicy przekazali ponad 100 mln zł na rzecz organizacji pożytku publicznego. To ok. 10 razy więcej niż w minionym roku. Unia Wolności przekształciła się w Partię Demokratyczną demokraci.pl, na której czele stanął Władysław Frasyniuk, a wśród członków są także Jerzy Hausner (wiceprzewodniczący), Tadeusz Mazowiecki, Marek Belka i Bronisław Geremek. Izabela Jaruga-Nowacka stanęła na czele Unii Lewicy - partii, założonej przez kilkanaście mniejszych ugrupowań lewicowych i lewackich. Seamus Heaney i Bronisław Geremek otrzymali doktoraty honoris causa UJ, Javier Solana - tytuł Człowieka Roku "Gazety Wyborczej", a redaktor naczelny "TP" ks. Adam Boniecki - Polską Nagrodę Europejską ustanowioną przez Fundację Schumana. Magdalena Środa, pełnomocnik rządu ds. równego statusu kobiet i mężczyzn, zaapelowała do KRRiT, by ta wycofała z publicznej telewizji reklamy, w których kobiety są infantylizowane lub przedstawiane w sytuacjach "dwuznacznych z obyczajowego punktu widzenia". W częstochowskiej prokuraturze odbyła się konfrontacja Romana Giertycha z Janem Kulczykiem. Biznesmen twierdzi, że podczas ubiegłorocznego spotkania na Jasnej Górze poseł zaproponował mu przychylność komisji śledczej badającej aferę Orlenu w zamian za materiały obciążające prezydenta. Adam Michnik zażądał od Romana Giertycha przeprosin i 50 tys. zł na Zakład dla Niewidomych w Laskach za naruszenie dobrego imienia: polityk LPR nazwał redaktora "GW" "byłym partyjnym aparatczykiem". "Rzeczpospolita" napisała, że podejrzewany o zlecenie zabójstwa gen. Marka Papały biznesmen Edward Mazur finansował fundację Jolanty Kwaśniewskiej za pośrednictwem sponsorowanej przez niego organizacji polonijnej. W odpowiedzi żona prezydenta ujawniła, że współautorem tekstu był dziennikarz, którego żona została wcześniej zwolniona z pracy w tej organizacji. Do wyjaśnienia tej sprawy "Rz" zawiesiła dziennikarza.