Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Miesiąc po wyborze papież Franciszek ustanowił grupę kardynałów, którzy mają służyć mu radą w zarządzaniu Kościołem i pracować nad projektem zmian w kurii rzymskiej. Niespodzianką jest zaproszenie do pomocy kardynałów spoza samej kurii. Są to kardynałowie: Giuseppe Bertello, przewodniczący Gubernatoratu Państwa Watykańskiego; Francisco Javier Errázuriz Ossa, emerytowany arcybiskup Santiago de Chile; Oswald Gracias, arcybiskup Bombaju; Reinhard Marx, arcybiskup Monachium i Fryzyngi; Laurent Monsengwo Pasinya, arcybiskup Kinszasy; Sean Patrick O’Malley, arcybiskup Bostonu; George Pell, arcybiskup Sydney; Oscar Andrés Rodríguez Maradiaga, arcybiskup Tegucigalpa w Hondurasie. Dyrektor watykańskiego Biura Prasowego o. Lombardi wyjaśnił, że jest to zespół o charakterze doradczym, nie decyzyjnym, żadna nowa „papieska komisja” czy „rada”. I wyraźnie stwierdził, że do pomocy papież ma kurię rzymską z jej stałymi pracownikami, nie została ona odsunięta na drugi plan. Sugestie, jakoby Franciszek tworzył nowe, kolegialne ciało do kierowania Kościołem, są więc nieporozumieniem.
Sprawa dobrego funkcjonowania kurii jest ważna, istota problemu leży jednak znacznie głębiej. Historyk papiestwa i soborów, jezuita Klaus Schatz, w książce „Prymat papieski od początków do współczesności” istotę problemu widzi w tym, że dotąd nie udało się połączyć eklezjologii iurisdictio Soboru Watykańskiego I z jeszcze starszą, ale teraz znów odkrytą eklezjologią communio. Co w tej materii przyniesie pontyfikat papieża Franciszka? Wiadomo, że zrywa on z niektórymi watykańskimi tradycjami. Nie zamieszkał na trzecim piętrze pałacu apostolskiego, lecz – ku utrapieniu służb porządkowych – został w Domu św. Marty. Swego następcę w Buenos Aires mianował tak szybko, że niewątpliwie z pominięciem procedur wprowadzonych przez Kongregację ds. Biskupów. Prawdopodobnie tak samo było z nominacją nowego arcybiskupa wileńskiego. Pierwszą kurialną nominacją było obsadzenie stanowiska sekretarza Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego przez o. José Rodrígueza Carballo, hiszpańskiego franciszkanina, który był przewodniczącym Unii Przełożonych Generalnych. Prawdopodobnie dlatego, że wybory na ten urząd są najbardziej, jak tylko można, kolegialne.
Watykaniści wymieniają sprawy, których rozwiązanie pokaże, w jakim kierunku idzie papież Franciszek. Sandro Magister wylicza: czy utrzyma liczbę 120 kardynałów-elektorów? Czy wśród kardynalskich nominacji przeważać będą kurialiści, czy biskupi z Kościołów lokalnych? Czy podtrzyma tradycję „kardynalskich stolic” (we Włoszech jest ich 9)? Czy przewodniczący i sekretarz Konferencji Episkopatu Włoch nadal będą – jako jedyni w całym Kościele – mianowani przez papieża, czy wybierani? Czy Kongregacja Nauki Wiary będzie dalej trybunałem dla przypadków pedofilii duchownych? Czy Kongregacja będzie cenzurowała pisma teologów; kontrolowała przed publikacją papieskie teksty? Czy dla papieża, który nie uczestniczył w Soborze Watykańskim II i dotychczas zaledwie trzy razy odwołał się do Soboru, sprawa hermeneutyki Vaticanum II będzie równie ważna, jak była dla Benedykta XVI? Jaki będzie ciąg dalszy dialogu z lefebrystami? Czy zmniejszy się liczba dokumentów papieskich i tych produkowanych przez poszczególne dykasterie kurii rzymskiej? Czy zostanie wznowiony proces beatyfikacyjny biskupa Oskara Arnulfa Romero?...
Tego rodzaju pytań jest oczywiście więcej i czas przyniesie odpowiedzi. Tymczasem styl papieża Franciszka zaczyna promieniować. Mówi się nawet, że wielu biskupów pochowało kosztowne krzyże i teraz nosi proste, z taniego materiału, jak papież. To sporo jak na pierwszy miesiąc pontyfikatu. Co przyniosą kolejne, zobaczymy.
